Friedrich Maximilian von Klinger

Fra Wikisida.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Friedrich Maximilian von Klinger
Friedrich Maximilian Klinger, etter en krittegning av Johann Wolfgang von Goethe

Friedrich Maximilian von Klinger (født 17. februar 1752 i Frankfurt am Main, død 1831 i Tartu) var en tysk dikter, forfatter og general i den russiske hær. Han hører til de mest betydningsfulle dramatikere i Sturm und Drang-perioden, som fikk navn etter hans skuespill Sturm und Drang. Skuespillet ble urfremført i 1777 av Seylersche Schauspiel-Gesellschaft, der Klinger var teaterdikter i to år.

Verker[rediger | rediger kilde]

  • Otto (ridderdrama), 1775
  • Das leidende Weib (sørgespill), 1775
  • Zwillinge (sørgespill), 1776
  • Die neue Arria (sørgespill), 1776
  • Simsone und Grisaldo (skuespill), 1776
  • Sturm und Drang (skuespill), 1776
  • Szenen aus Pyrrhus Leben und Tod (dramatisk fragment), 1776–1779
  • Der verbannte Göttersohn (dramatisk fragment), 1777
  • Orpheus (Roman i fem deler), 1778–1780
  • Stilpo und seine Kinder (sørgespill), 1780
  • Prinz Seidenwurm (lystspill), 1780
  • Der Derwisch (komedie), 1780
  • Prinz Formosos Fiedelbogen und der Prinzeßin Sanaclara Geige (roman), 1780
  • Plimplamplasko, der hohe Geist, heut Genie (satire, sammen med Lavater og Jakob Sarasin), 1780
  • Die falschen Spieler (luystspill), 1782
  • Der Schwur (i annen versjon Der Schwur gegen die Ehe) (lystspill), fra 1782/83, trykket i Theater 1786–1787
  • Elfride (tragedie), 1783
  • Die Geschichte vom Goldenen Hahn (roman), 1785
  • Konradin (sørgespill), fra 1784, trykket i Theater 1786-1787
  • Der Günstling (skuespill), fra 1785, trykket i Theater 1786-1787
  • Medea oder Das Schicksal (senere kalt Medea in Korinth) (sørgespill), fra 1786, trykket i Theater 1786-1787
  • Aristodemos (sørgespill), fra 1787, trykket i Neues Theater 1790
  • Roderico (sørgespill), fra 1788, trykket i Neues Theater 1790
  • Damokles (sørgespill), fra 1788, trykket i Neues Theater 1790
  • Die zwo Freundinnen (lytstspill), fra 1788, trykket i Neues Theater 1790
  • Oriantes (tragedie), 1790
  • Bambino's sentimentalisch-politische, comisch-tragische Geschichte (overarbeidelse av Orpheus), 1791
  • Medea auf dem Kaukasus (sørgespill), 1791
  • Fausts Leben, Thaten und Höllenfahrt (roman), 1791
  • Geschichte Giafars des Barmeciden (roman), 1792-1794
  • Geschichte Raphaels de Aquillas (roman), 1793
  • Reisen vor der Sündfluth (roman), 1795
  • Der Faust der Morgenländer, oder Wanderungen Ben Hafis (roman), 1797
  • Geschichte eines Teutschen der neuesten Zeit (roman), 1798
  • Sahir, Eva's Erstgeborener im Paradiese (Üoverarbeidelse av Goldnen Hahn), 1798
  • Der Weltmann und der Dichter (roman), 1798
  • Das zu frühe Erwachen des Genius der Menschheit (romanfragment), 1803
  • Betrachtungen und Gedanken über verschiedene Gegenstände der Welt und der Literatur, 1803-1805

Mellom 1809 og 1816 utkom hans samlede verker i Königsberg (utgitt av Nicolovius), og i 1810 i Wien «Sämmtliche philosophischen Romane», begge i tolv bind.

Referanser[rediger | rediger kilde]


Litteratur[rediger | rediger kilde]

  • (de) Adalbert Elschenbroich: «Klinger, Friedrich Maximilian.» I Neue Deutsche Biographie (NDB). Bind 12, Duncker & Humblot, Berlin 1980, ISBN 3-428-00193-1, s. 83–89 (digitalisering).
  • Michael Müller: Philosophie und Anthropologie der Spätaufklärung. Der Romanzyklus Friedrich Maximilian Klingers. Wiss.-Verl. Rothe, Passau 1992 (= Passauer Schriften zu Sprache und Literatur; 4), ISBN 3-927575-06-2.
  • Fritz Osterwalder: Die Überwindung des Sturm und Drang im Werk Friedrich Maximilian Klingers. Die Entwicklung der republikanischen Dichtung in der Zeit der Französischen Revolution. Schmidt, Berlin 1979 (= Philologische Studien und Quellen; 96) ISBN 3-503-01288-5.
  • (de) Erich Schmidt: «Klinger, Friedrich Maximilian von». I Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Bind 16, Duncker & Humblot, Leipzig 1882, s. 190–192.
  • Harro Segeberg: Friedrich Maximilian Klingers Romandichtung. Untersuchungen zum Roman der Spätaufklärung. Winter, Heidelberg 1974. (= Probleme der Dichtung; 14) ISBN 3-533-02315-X.

Eksterne lenker[rediger | rediger kilde]


Autoritetsdata