Redigerer Oslo og Hamar stift 1591 (avsnitt)

=== ''[[Liste over biskoper i Hamar i katolsk tid|Hammars bispar]]'' ===
# [[Biskop Arnald|''Arnalder'']] eller ''Arnoldus'', kom aff [[England|Engeland]] til [[Hamar|Hammer]] anno 1049, sendt af [[pave|paffen]] [[Eugenius III|Eugenio 3.]] i kong [[Olav Tryggvasson|Oluff Trygssøns]] tid, han lod bygge [[Domkirkeruinene på Hamar|hellig trefold: kircke]] i Hammer.
# ''Ormr'' fulde Arnoldum til [[Roma|Rom]], oc bleff der ordinerit af hannom Hammers bisp at vere, i hans sted anno 1156 oc 1157. ipse vita functus et sepultus est Hammariæ. Om denne ''Ormr'' taler Crantzius at han handlede met [[Valdemar Atterdag|Voldemar Danmarcks]] kong, der det ganske rige for hans mact vor forskrekit. Thi kongen lå met sin berustede skibs flode, vid [[Drammen|Dramen]] oc [[Tønsberg|Tonsberg]] [[Norge|Noruegiæ]] lib. 5. cap. 10. dette skede tempore [[Fredrik I av Det tysk-romerske rike|Frederici Barbarossæ]], qui electus fuit imperator anno 1153, et regnauit annos 37.
# ''Ragnar'' canonicus Hammariensis reiser til [[Roma|Rom]] anno 1152, oc bliffuer der ordinerit til bisp effter hannom, hand beflitede sig meget til at forfremme oc opbygge Trinitatis kircke.
# ''Þorer'' etiam contendit Romam vbi ordinatus est episcopus ab Alexandro 3. anno Christi 1160, que tempore Fridericus Barbarossa Romæ fiut anathemate notatus ab Alexandro qui superbe pressit collum ipsius his verbis. Super aspidem et basiliscum ambulabis. Hic ''Torias'' accitus ad cæsarem et interrogatus de S. Erico rege Sueciæ, om hans handdel, cum eo colloquitur.
# ''Juar'', etiam ordinatus a pontifice Romanensi, et ipse quoque dedit operam structuræ templi, hand vor stckit tid biscop, døde i Hammer oc ligger der begraffuen.
# ''Haluarder'' breui tempore episcopus fuit, ipse de mandato pontificis templicæ structuræ maximam nauauit operam, obijt Hammariæ ubi etiam sepeltus est. Vdi hans tid bleff [[Oslo domkirke|Oslo domkircke]] funderit af [[Harald Gille|Haraldo rege cognomento Gille]], qui cæpit regnare anno 1130 et regnauit annos 6.
# ''Pal'' reiste til [[Roma|Rom]] vdi ab [[Innocens III|Innocentio 3.]] episcobus promotus et domum reuersus etiam structuræ templi curam gessit maximam vdi dennis tid effter longsom krig oc blodstørtning var nu mesten al kong slekt oc blod i Norige ødelagt saa at en hed Magnus greffesøn vor bleffuen en kronede oc saluede kong til riget aff bisp Nielss i Oslo. Da opuctis Suere aff kong blod oc i hielslo kong [[Magnus Erlingsson|Magnum]]. Denne Biscop Paulus kronede oc saluede [[Sverre Sigurdsson|Suere]] til [[Norge]]s [[Liste over norske regenter|konning]]. I [[Bergen]] i herredagen lader kong Suere affliffue biscop Niels, fordi så at han kronede oc salvede kong [[Magnus Lagabøte|Magnum]]. Obijt Hammariæ et ibi sepultus est Paulus.
# ''Peter'' etiam profectus est Romam vnde ordinatus et reuersus episcopus cæpit fundare curiam episcopalem Hammariæ vbi obijt et sepultus est.
# ''Gillebert'' anno 1278 regnante [[Magnus Lagabøte|Magno]] 4 rege Noruegiæ, canonicus quidam Hammariensis Enarus nomine Romam ablegatur a pontifice [[Urban IV|Vrbano]] impetravit ne quis intruderetur ad episcopatum sine vocatione et electione collegii Hammarensis. eo reuerso mox iuxta tenorem priuilegiorum sourum commini suffragio eligerunt Gillebertum natum in Hetland, qui tunc fuit Hannariæ archidiaconus. Is Romam missus ab Vrbano pontifice ordinatus et domum reuersus templum et episcopalem curiam extrui curauit, ibidem mortuus et sepultus.
# [[Torfinn av Hamar|Þorfinnr]] anno 1278 vocatus a capitulo et ordinatus ad episcopatum, a Martino 4°. Sed parum fælici successu Illum n. [sic] multi persecuti sunt præsertin eques quidam auratus [[Hedmarken|Hedmarchiensis]] hand met mact intog biscopsgorden oc bispen bleff saagiort saa han døde. Den ridder som forfulde ''Þorfin'' motte der for paue [[Nikolas IV|Nicolaum 4.]]i [[Roma|Rom]], at hente breff oc affløsning. Miles iste dictus est Hquinus Ragnel. Anno 1280 Romæ fuit Torfinnus 3°. anno Martini 4. papæ incicatione 11<sup><small>a</small></sup>.
# ''Jorunder'' anno 1291, regnante Haquino episcopus Hammariensis fuit, en merckelig oc drabelig mand hand bleff kallit at vere erchebiscop i [[Trondheim|Tronhiem]], for til [[Roma|Rom]] der at stadfestis aff pauen, beholt alligeuel Hammers Stigt, oc der til ordineret selff en suffraganeum som hed Thomas
# ''Tostein''. Romam profectus est cum literis commmendatijs capituli, anno 1300 vnde redjit muneri episcopali initiatus. obiit anno 1305 quo tempore Helgo episcopus erat Asloënsis.
# ''Ingeldus'' anno 1307 vocatus et creatus episcopus bygdemegit paa kirken oc biscopsgaarden. hand førde paa erchebiscop ''Eileffs'' vegne, 400 florener guld for en skenck til pauen anno 1312.
# ''Bottulff'' etiam vocatur ab Hammarensibus et Romæ ordinatus fiut.
# ''Haluord'' vocatus et ordinatus Romæ anno 1326. Scholam iussit aperiri Hammariæ in qua eruditentur pueri, ipse fundatur fuit mensæ communis. Et anno 1347 [sic], ad generale concilium Nidrosiam ad Arnonem archiepiscopum profectus vbi comparuit cum Torstano episcopo Bergensi Gutormo Stauangrensi, och med biscop Erick Augustini søn, oc kaldis bisp Salomon aff Oslo. Vixit et mortuus est et sepultus Hammariæ anno 1330.
# ''Hofuord'' præfuit dioecesi Hammarensi anno 1337 et anno 1341 etiam 1352 obiit Hammariæqve sepultus est.
# ''Magnus Danus'' vor en regerendis herre oc biscop offuer Hammers stigt anno Christi 1364 i kong [[Magnus Lagabøte|Magnus]] tid, som da vor Norigis oc Suerigis konung han regerede stigtid i 24 aar oc døde.
# ''Anbernus'' creatus est episcopus qui antea fuit præpositus Hedmarchiensis obiit Hammariæ.
# ''Siuardus'' anno 1440 ordinatur est episcopus cum antea fuisset pastor Vangensis ab anno 1419 vsque ad prædictum annum sub Erico rege huilcken han kom til hielp med hundrede rytter fra Hammer emod de Suenske, obiit et sepultus est Hammariæ.
# ''Petrus Danus'' natus in Fionia factus est episcopus anno 1445 vel vt alii numerant 1437. hand lod hygge det høye torn på Hammers biscopsgård, obiit Hammariæ.
# ''Gunner'', en riddemandsmand fuit episcopus anno 1466. hand gaff megit gods baade til kircken oc communet. en gudfryctig oc from mand. hand ligger begruaffen i domkircken.
# ''Karl Segersøn'', her Segers søn på Greffsene i Ness paa Hedmarcken, tiente i kong Hansis cancelleri. fick først [[Toten|Thoden]], met ald kongelige oc prestelige rente, holt der stedtze en capellan, der nest bleff biscop i Hammer. fick oc Aggershus i forlening der døde hand oc lod sig føre til Hammer at begraffuis.
# ''Hermannus'' anno 1495 bleff hand eller vor da biscop i Hammer. hand vdrettit meget got, eblant andet kiøbte han met sine peninge iorder oc ioreparter oc funderit deraff met sit capitels råd S. Catharinæ altare. hand bleff der død oc i domkirken begraffuen anno 1500.
# ''Karl Jensøn Jempt'' kallid fra Thoten der hand vor sogneprest. til at vere bisp i Hammer i erchibiscop [[Gaute Ivarsson|Goutis]] tid i [[Trondheim|Tronhiem]]. hand funderit altare quinque vulnerum. bleff fangen oc førdt til Oslo for det opløb som skede på kiøluegen aff Todens bønder, oc skylte hannom med wrette derfor, de bleffue same dag fangne allesamen oc indsat i den huelffde murede kielder i prestegaarden.
# ''M. Mogens Lauritzøn'' anno 1527. bleff kallid fra Oslo at vere bisp i Hammer hand funderit vor frue capel oc altare i domkircken aff Greffsen oc Greffsen gods. der bleff intig bistandigt. Thi hand bleff fangen for archibisp [[Olav Engelbrektsson|Oluffs]] skyld som lod ihielsla her [[Vincens Lunge|Vincentz Lunge]]. ''Her Claus Bilde'' tog til sig formedelst kongens beuilning og samtycke alt det godtz. Biscopen døde i Anderskou anno Domini 1542 den 3. Octob. Hic Magnus ultimus episcopus Hammarensis fundator altaris saluatoris, captus fuit, et in Daniam abductus anno 1537 xi Calendas Iulij in profesto St. Divi [[Johannes døperen|Iohannis Bapristæ]].